Czarny czwartek. Janek Wiśniewski padł.

Rok 1970 to przecieĹź nie tak dawno. Historia tak świeĹźa, a jednak często pomijana w nawale materiału, jaki realizuje się w szkołach - a szkoda! Idąc na film nie zdawałam sobie sprawy z tego, co w zasadzie wydarzyło się 12 grudnia 1970 roku i w dniach następnych na WybrzeĹźu. Sam tytuł dawał jednak do myślenia. Przywodził na myśl filmy o wydumanej treści - bohaterstwa pozbawionego realizmu tak dalece, Ĺźe fabuła przypomina bardziej legendę niĹź rzeczywistość. Osobiście uwaĹźam, Ĺźe dobrze jest stykać się z takimi treściami, które pomagają w utrzymaniu i umocnieniu swoich fundamentów moralności i odwagi, aczkolwiek z rzeczywistością niewiele mają wspólnego. Od historii tak bliskiej wymagałoby się jednak prawdy - nie zaś przerysowanego podania o mesjaszach narodu. 
Fabuła filmu dzieje się na dwóch płaszczyznach: opowiedziana jest historia zwykłej, polskiej, robotniczej rodziny (Drywów), a takĹźe ukazana jest sytuacja całego narodu znajdującego się pod pantoflem komunizmu - zarówno robotników, którzy będą domagać się swoich praw, jak
i ludzi partii, którzy będą postępować zgodnie z załoĹźeniami systemu. Pierwszy wątek wprowadza nas w nastrój tamtych czasów - towary sprzedawane na kartki, długie kolejki, ekscytacja rodziny na wieść, Ĺźe otrzymuje mieszkanie w bloku i proste, ubogie Ĺźycie, przy jednocześnie ciężkiej pracy. Drugi rozwija zagadnienie rzucone w tytule filmu. Następują po sobie: podwyĹźka cen Ĺźywności
12 grudnia, protest robotników gdańskich 14 grudnia, ogłoszenie strajku powszechnego 15 grudnia, otoczenie Stoczni Gdańskiej przez wojsko 16 grudnia, otwarcie ognia przez wojsko do cywili (wśród których znajdowali się nie tylko robotnicy, ale póĹşniej takĹźe i młodzieĹź) w tytułowy czwartek 17 grudnia i zdarzenie równieĹź uwiecznione na filmie - pochód protestujących niosący ciało zabitego w ostrzale mężczyzny, złoĹźone na drzwiach oraz umazane krwią flagi narodowe. Bardzo niechlubną rolę odegrał ówczesny aparat przymusu - milicja. Oczywiście wśród zabitych znalazł się takĹźe ojciec rodziny, której dotyczy jeden z wątków filmu - Brunon Drywa. Nie naleĹźał on do tej grupy robotników, która protestowała, zwyczajnie wybrał się do pracy, nie doszedł nawet do zakładu oblężonego przez wojsko, gdy otrzymał kulę, która skróciła jego Ĺźywot. Jego Ĺźona - Stefania Drywa, dowiedziała się jednak o jego śmierci długo po tym jak zmarł. Oto kolejny obraz realiów PRL-u - władze robiły wszystko, by o tragicznych wydarzeniach z WybrzeĹźa nie dowiedzieli się ludzie nie tylko w całej Polsce, ale teĹź ci, którzy nie wzięli udziału w zamieszkach. Do dziś nie moĹźemy mieć pewności, Ĺźe podane liczby zmarłych w grudniu 1970 w wyniku protestów na WybrzeĹźu, są miarodajne.
O samym filmie wiele moĹźna by pisać, uwaĹźam jednak, Ĺźe Ĺźadna recenzja nie odda prawdziwego wyrazu tego, nie zawaham się uĹźyć stwierdzenia - dzieła. UwaĹźam, Ĺźe Ĺźadne słowa nie oddadzą tego, co przeĹźywa widz siedząc przed ekranem i śledząc klatka po klatce, jak ludzie bez przerysowanego bohaterstwa, wzniosłej ideologii idą walczyć o swój byt, o to, by mieć za co nakarmić rodzinę, by zwyczajnie móc godnie Ĺźyć. Dowód? W trakcie projekcji, cała sala młodych ludzi (zwykle hałaśliwych) w całkowitym milczeniu, wbita w fotele obserwowała, jak na ich oczach powtarzana jest historia tak bliska. "Czarny czwartek" zdecydowanie jest wart obejrzenia. Po pierwsze dlatego, Ĺźe w szkołach tak mało się o tym mówi (lub wcale), po drugie dlatego, Ĺźe to nasza historia, po trzecie: bo jest to ambitne kino.

Joanna z kl. IIIA