Program „Wychowanie przez sztukę” ma juĹź 10 lat!

Kontakt ze sztuką stanowi Ĺşródło inspiracji, poznania, jest takĹźe swoistym narzędziem edukacji. Obecny system nauczania nastawiony jest wyłącznie na rozwój myślenia logicznego. Rozwój artystyczny dziecka słabnie wraz z wiekiem, poniewaĹź przedmioty ścisłe zajmują tak duĹźo miejsca w programach nauczania, Ĺźe wypierają sztukę nie tylko z programów szkolnych, ale takĹźe z Ĺźycia.
DuĹźe miasta mają łatwy dostęp do ośrodków kultury (teatry, muzea, galerie). W Kłodzku do niedawna nie było nawet premierowego kina. Dodajmy jeszcze trudności komunikacyjne, koszty oraz róĹźny poziom świadomości rodziców, wszak wielu zamiast zabrać dziecko do teatru, woli Mc Donald’s lub zamiast muzea - zwiedzać supermarkety.
Dlatego wiele zaleĹźy od nauczycieli i wychowawców, którzy przekonani o wartościach sztuki, postawią sobie za cel zaszczepienie młodzieĹźy potrzeby obcowania z tzw. sztuką wysoką.
W ZSA juĹź od 10 lat realizowany jest program „Wychowanie przez sztukę” finansowany w części przez Zarząd szkoły. Tylko w ciągu ostatniego roku uczniowie uczestniczyli w spektaklu w Teatrze Starym w Krakowie, we Wrocławskim Teatrze Komedia, obejrzeli widowisko Moskiewskiego Teatru na Lodzie „Aleko”, balet „Don Kichot” w Operze Wrocławskiej, wysłuchali koncertu Filharmonii Sudeckiej , a wcześniej – obejrzeli wystawy dzieł Leonarda da Vinci, Andy’ego Warhola czy Salvadora Dali we wrocławskim Ratuszu.

Zdarzenia artystyczne, w których uczestniczą uczniowie, mają swój ciąg dalszy – powstają recenzje, prace plastyczne i literackie, nagradzane potem w róĹźnych konkursach. Uczniowie ZSA byli laureatami wojewódzkich konkursów plastycznych (2001 – M. Rząsa, 2002 – „Ziemia Kłodzka z wody słynie”- K. Czereda, 2003 – „Przemocy nie” – J. Smerek, „Mój dom, moje miasto, moja ojczyzna”), muzycznych i filmowych (2001- E. Sarka – wyróĹźnienie w wojewódzkim konkursie „Spotkania z muzyką”, 2002 - D. Barabas – wyróĹźnienie w „Szczytniańskiej Jesieni” , 2004 - M. Batóg i E. Sarka – finaliści XVI Ogólnopolskiego Konkursu Wiedzy o Filmie w Gdańsku, 2010 – D.Marciniszyn – finalista XXXIX Olimpiady Artystycznej, 2009 - K. Holly – 1. miejsce w XVIII Festiwalu Piosenki Międzynarodowej), recytatorskich (laureaci „Pegazika” 2002 - M. Czyszczoń, 2008 - M. Niemczyk, 2010 - J. Iwańska, 2011 - N. Szulc; laureaci Konkursu prozy i poezji religijnej w Jaworzynie Śl. – 2005 – O. Brzezińska, K. Kołaczek; 2009 – M. Czerniak), literackich i dziennikarskich („Moja Mała Ojczyzna” 2005 - K. Potoczniak, 2006 – J. Wawryka, 2007 – H. Łuszczewski, 2008 – N. Roślik, D. Zbróg, J. Bobula; 2010- N. Madetko; , „O laur złotego pióra” 2008 – D. Czerwińska, „Debiut Młodego Reportera”, 2007 – O. Brzezińska (poezja), 2008 – A. Ryjewska, 2009 – K. Krystians (poezja).

Ale nie o konkursy w tym wszystkim idzie, choć te są waĹźne dla samych uczniów. Zdolność odbierania i interpretowania dzieł sztuki pomaga w zrozumieniu literatury (tak rzadko dzisiaj czytanej), uczy empatii, uwraĹźliwia na otaczający świat i rozwija osobowość. Szkoła powinna dostarczać Ĺşródeł inspiracji w formie bezpośrednich kontaktów ucznia ze sztuką wysoką, i to w ramach zajęć obowiązkowych. Dobrze się stało, Ĺźe w nowej podstawie programowej kształcenia ogólnego jest wreszcie czas do dyspozycji dyrektora szkoły, który juĹź planowo moĹźna przeznaczyć na comiesięczny kontakt z wielką sztuką, bo wcześniej kaĹźdy taki całodniowy wyjazd do teatru skutkował tym, Ĺźe uczniowie mieli po 8 lekcji, aby zrealizować program.

Wreszcie – kontrowersji i refleksji wynikających z kontaktu ze sztuką nie da się wygenerować sztucznie, nie mówiąc juĹź o przeĹźyciu katharsis. Arystoteles pisał, Ĺźe celem sztuki jest wzbudzenie u widza uczuć litości i trwogi, aby oczyścić jego umysł z tych doznań. Według nowszych interpretacji istota katharsis polega na tym, Ĺźe odbiorca, odczuwając bunt i cierpienie, dochodzi do zrozumienia tajemnicy losu, do pogodzenia się z nim, a takĹźe ze zbiorową mądrością i doświadczeniem.

MłodzieĹź współczesna szuka sztuki, odczuwa potrzebę jej przeĹźywania, nawiązując z nią kontakt często w sposób spontaniczny, bez pośrednictwa wychowawcy. Ten swoisty pęd ku sztuce wiąże się z pełnym pasji poszukiwaniem wzorów postępowania moralnego, a takĹźe zagubieniem w nowych i trudnych sytuacjach Ĺźyciowych. I choć moĹźe to szkolne, grupowe uczestnictwo w zdarzeniach artystycznych nie sprzyja indywidualnym fascynacjom i przeĹźyciom, to przecieĹź jest jak otwarcie drzwi do innego, lepszego świata.